خرما
قدمت خرما به اندازه تاریخ بشریت است. خرما هزاران سال است که غذای اصلی خاورمیانه بوده و به عنوان “درخت زندگی” شناخته می شود.اعتقاد بر این است که این گیاه در سراسر خاورمیانه و خلیج فارس سرچشمه گرفته است و در بین النهرین باستان تا مصر ماقبل تاریخ، احتمالاً در اوایل ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد، کشت شده است.برای پرورش درخت خرما به آب و هوای خاصی نیاز است که محلی ها می گویند: خرما به پایش در آب و سرش در آتش آسمان نیاز دارد.خرما به طور طبیعی کمترین رطوبت را دارد و در صحرای خشک رشد می کند. در حالی که اکثر میوه ها بین ۷۵ تا ۹۵ درصد رطوبت دارند، خرمای کامل تازه کمتر از ۳۰ درصد رطوبت دارد که باعث می شود آنها تنها میوه خشک طبیعی طبیعت باشند.
خرمای ایران پس از مصر دومین تولیدکننده خرما در جهان است. ایران یکی از پنج صادرکننده برتر خرما در جهان است
تولید و صادرات خرما
براساس آمارهای سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) تولید خرما در مساحتی به وسعت بیش از ۱.۰۹ میلیون متر مکعب در جهان انجام می شود و سالانه بیش از ۸.۵ میلیون تُن از این محصول کشاورزی تولید می‌شود و تقریبا ۵ هزار نوع نخل خرما در سطح جهان وجود دارد.
۵۸.۸ درصد کشت خرما در آسیا و ۴۳.۴ درصد آن در افریقا است، در این میان، کشورهای عربی ۷۷ درصد تولید جهانی خرما یعنی سالانه ۶.۶ میلیون تُن تولید این محصول را به خود اختصاص داده‌اند. ایران یکی از معدود مناطقی است که خرمای مرغوب در آن پرورش داده می شود. خرمای ایرانی که شهرت بیشتری نسبت به سایر کشورها دارد، از کالاهای تجاری ایران به شمار می‌رود. ایران پس از مصر دومین تولیدکننده خرما در جهان است. ایران یکی از پنج صادرکننده برتر خرما در جهان است. تعداد زیادی خرمای ایران به صورت عمده به کشورهای مختلف فروخته می‌شود و این کشورها همان خرما را در بسته‌بندی‌های متنوع به سایر نقاط جهان عرضه می‌کنند.
اطراف خلیج فارس محیطی ایده آل برای کشت انواع خرما دارد. خرمای مضافتی، زاهدی، پیارم، کبکاب، برهی، حلاوی و مدجول از معروف ترین و پرفروش ترین خرمای ایران هستند. نخل خرما عمدتاً در جنوب، جنوب شرق و جنوب غرب ایران می روید. فرصت خوب و پتانسیل زیادی برای تجارت این کالا در ایران وجود دارد. کرمان، هرمزگان، بلوچستان، بوشهر، خوزستان و فارس استان هایی هستند که بیشترین تولید سالانه خرمای ایران را دارند و همگی در نزدیکی خلیج فارس قرار دارند. بم یکی از شهرهای کرمان است که محبوب ترین نوع خرمای ایران یعنی مضافتی را تولید می کند.
همچنین ایران نیز در صادرات خرمای ایران به کشورهای دارای بیشترین حجم واردات این محصول نقش بسزایی دارد. ایران سالانه بالغ بر یک میلیون تن انواع خرمای ایرانی تولید می کند که حدود ۴۰۰ هزار تن آن صادر می شود. این حجم صادرات در سال نزدیک به ۳۰۰ میلیون دلار برای ایران به ارمغان خواهد آورد.. خرما شاید تنها کالای ایرانی باشد که در شرایط اقتصادی موجود به بیش از ۸۵ کشور دنیا با تناژهای مختلف صادر شده است. پاکستان( ۷۲،۲ هزارتن)،هندوستان( ۶۰،۸ هزارتن)،افغانستان(۳۳،۲ هزارتن)، ترکیه (۲۹،۷ هزارتن)وامارات متحده عربی(۱۵،۳ هزارتن) پنج کشور اول صادرات خرما ایران بوده اند.
آلمان با واردات ۲۰۹۸ تن خرمای ایران در سال ۱۳۹۹ می‌تواند دروازه ورود خرمای ایران به کشورهای اتحادیه اروپا است و هلند، سوئد، لهستان، انگلستان بازارهای مهم و بالقوه و بالفعل صادرات خرمای ایران هستند.
تهدیدات و چاش های صادرات خرما
-کم آبی و خشکسالی در کشور.
– عدم آشنایی کافی بهره‌برداران با روش‌های اصولی جمع‌آوری، بسته‌بندی، حمل و نقل و نگهداری محصول.
– بالا بودن سن برخی از نخلستان ها.
– فرهنگ سنتی نخلداری.
– عدم رشد نرخ تولید با محاسبات اقتصاد کشاورزی.
-فروش فله و عدم ایجاد ارزش افزوده در کشورو نبود برند ملی.
– کمبود و یا نبود تسهیلات بانکی برای سرمایه گذاری ثابت و سرمایه در گردش و بالا بودن نرخ تسهیلات اعتباری بانک‌ها.
– نبود دیپلماسی مناسب اقتصادی خرما متناسب با بازارهای هدف.